Restauratie in 2026
Het 17e-eeuwse Van Hagerbeer orgel in de Pieterskerk Leiden zal tussen 16 april en 15 september 2026 vanwege een grote restauratie tijdelijk niet bespeelbaar zijn. De restauratie betreft het herstel van de frontpijpen in het orgel.
De restauratie vindt plaats in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Verschueren Orgelbouw.
De Pieterskerk Leiden is de volgende fondsen en instellingen zeer dankbaar voor hun belangrijke financiële steun aan het project: de Provincie Zuid-Holland, het Cultuurfonds, de Gravin van Bylandt Stichting, het Hendrik Muller Fonds, de Van der Mandele Stichting en de Ridderlijke Duitsche Orde – Balije van Utrecht.
Van Hagerbeer orgel
Omstreeks 1446 werd tegen de westgevel van de Pieterskerk Leiden een orgel gebouwd, door de orgelbouwer Jacob van Bilsteyn. Ongeveer 100 van de huidige pijpen komen uit dat orgel en behoren tot de oudste nog klinkende orgelpijpen in de wereld.
In 1639 werd een renovatie van het orgel gestart door vader en zoon Van Hagerbeer. Tussen 1994-1998 vond een restauratie en reconstructie plaats, uitgevoerd door Verschueren Orgelbouw. Het Van Hagerbeer orgel is het enige nog bestaande grote Hollandse stadsorgel uit de 17e eeuw, met middentoonstemming.
Thomas Hill orgel
Het Thomas Hill orgel werd in 1883 gebouwd door de fameuze Engelse orgelbouwer Thomas Hill en is nagenoeg nog in originele staat. Het orgel is geplaatst in de zuidelijke kooromgang met het hoofdfront met de speeltafel aan de kant van het (dwars)schip. Deze plaats is met zorg gekozen. Het is niet alleen geluidstechnisch de meest geschikte plaats, er zijn ook historische redenen: op dezelfde plek bevond zich vroeger het koororgel, dat in 1733 naar de Marekerk verhuisde. In 1990 werd het Engelse orgel aangekocht en in 2011 ingrijpend gerestaureerd door Elbertse Orgelmakers uit Soest.
Organisten & Stemmers
De beide orgels zijn in beheer bij de professionals van de Pieterskerk Leiden. Het onderhoud voor het Van Hagerbeer orgel wordt verzorgd door Verschueren Orgelbouw B.V. en het Thomas Hill orgel is in onderhoud bij Elbertse & Van Vulpen Orgelmakers. De tongwerken van beide orgels worden gestemd door een aantal vaste organisten, waaronder een aantal organisten van het orgel in het Groot Auditorium van het Academiegebouw van de Universiteit Leiden. De vaste organisten worden aangestuurd door de professionals van de Pieterskerk Leiden in samenwerking met Jan Verschuren.
Senior organist-in-residence
Als klavecinist en organist kan Léon Berben worden beschouwd als een meester in zijn vak. Zijn omvangrijke kennis van muziekgeschiedenis en historische uitvoeringspraktijken maken hem tot één van de leidende figuren onder de musici van zijn generatie.
Léon Berben zal in de Pieterskerk Leiden – artistiek inhoudelijk – onder andere de masterclasses voor de zoektocht naar de junior organist-in-residence begeleiden. Ook geeft hij concerten op de monumentale orgels van de Pieterskerk.
Begin 2022 maakte Léon Berben, op het Van Hagerbeer orgel, een cd-opname met het werk van Anthonie van Noordt (ca. 1619-1675).
Junior organist-in-residence
In september 2025 is Mariusz Kozieł begonnen als de nieuwe junior organist-in-residence van de Pieterskerk Leiden. De komende twee jaar zal hij bij de Pieterskerk actief zijn en regelmatig orgelconcerten geven, naast andere activiteiten rondom de rijke muzikale cultuur van het monument.
Mariusz Kozieł is opgegroeid in Polen en volgde zijn opleiding onder andere bij professor Witold Zaborny. Hij studeerde aan de Karol Szymanowski Muziekacademie in Katowice, waar hij zijn bachelor en master met onderscheiding afrondde. Sinds 2024 zet hij zijn studie voort bij Codarts in Rotterdam.